ZIELNIK KOMOROWSKI
Komorów jest miejscowością, której powierzchnię w znacznej części stanowią stawy pożwirowe i pola uprawne.
Wyrobiska pożwirowe powstały w wyniku eksploatacji żwiru na początku lat pięćdziesiątych. Zbiorniki pożwirowe, usytuowane są wzdłuż lewej linii brzegu rzeki Dunajec (w międzywalu Dunajca). Taka lokalizacja daje możliwość łączenia się zbiorników z rzeką podczas stanów powodziowych. Teren po eksploatacji żwiru jest doskonałym miejscem bytowania i rozrodu wielu gatunków zwierząt związanych ze środowiskiem wodnym i lądowym jak i roślin porastających brzegi stawów.
Pola uprawne natomiast stanowią nieodzowną część życia mieszkańców wsi oraz krajobrazu. Do dziś w Komorowie uprawia się wiele gatunków roślin uprawnych. Ale oprócz roślin uprawnych istniały i istnieją również rośliny „chwasty”, które przeszkadzają rolnikom w uprawach.
Zidentyfikowana roślinność na terenach Komorowa to: ponad 100 gatunków roślin i ponad 100 gatunków zwierząt (ptaki, ryby, płazy, gady). Chcielibyśmy przybliżyć i opisać szczególnie roślinność jaka na naszych terenach rośnie, ponieważ stanowi ona nie tylko o estetycznych walorach, nie tylko jest „chwastem” ale jest (była) pożywieniem i lekarstwem dla nas lub dla naszych przodków, o czym możemy nawet nie wiedzieć.
Poniżej przedstawiać będziemy cotygodniowy cykl gatunków roślin, które rosną na terenach Komorowa i o których wato wiedzieć więcej.
Zachęcamy wszystkich mieszkańców Komorowa do współtworzenia „Zielnika komorowskiego”. Jeżeli znacie rośliny, które rosną na naszych terenach a chcielibyście aby znalazły się w naszym zielniku napiszcie lub wyślijcie zdjęcia na adresy: komorowies@gazeta.pl lub valdikania@gazeta.pl lub też skorzystajcie z formularza do kontaktów na naszej stronie.
ŚLAZ DZIKI (Malva sylvestris)
Ślaz dziki to roślina pochodząca z Europy, Azji i Afryki Północnej. W Polsce pospolita, na naszych terenach również występuje w dużej ilości.
Jest rośliną dwuletnią, osiągającą 40-130 cm wysokości. Tworzy dość sztywne łodygi, kwiaty ma różowe do purpurowo – różowych, które po przekwitnięciu wiążą się w owoce typu rozłupki. Liście natomiast ma z kształtu dłoniaste, 3-7-klapowe, karbowane.
Surowcem leczniczym ślazu dzikiego są liście i kwiaty. W kwiatach wyodrębnić można dużo śluzu, garbniki, kwasy organiczne i śladowe ilości witaminy C. Podobne substancje zawierają też liście (tyle że mniej).
Zastosowanie naparów z kwiatów, rzadziej liści, jest dość duże, można je bowiem używać przy grypie, anginie, zwykłym przeziębieniu, zapaleniu oskrzeli, w stanach zapalnych błon śluzowych żołądka i jelit, owrzodzeniach tychże organów oraz — ze względu na wysoką zawartość śluzu, stanowiącego czynnik osłaniający — po zatruciu środkami żrącymi. Odwary z liści leczą najrozmaitsze choroby skórne, krosty, owrzodzenia, wypryski, liszaje itp.
Przy stłuczeniach kończyn, zasinieniach i mocnej opuchlinie sporządzone lekarstwo ze ślazu działa miejscowo chłodząco, przeciwgorączkowo, zmniejsza opuchliznę i łagodzi ból. Można je również przykładać na niezbyt duże, ale trudno gojące się rany. Służy także do płukania gardła i obmywań oczu.
Ślaz Dziki:
klasa: okrytonasienne;
rząd: ślazowce;
rodzina: ślazowate.
GŁÓG DWUSZYJKOWY (Crategus oxyacantha)
GŁÓG JEDNOSZYJOWY (Crategus monagyna)
Glóg jednoszyjkowy/dwuszyjkowy należy do rodziny różowatych. Czasami mylnie nazywany jest różą polną-szypszyną. Występuje zazwyczaj w parkach, ogrodach i na ulicach miast jako roślina dekoracyjna (odporny na suszę i ciężkie warunki klimatyczne), również w dużej ilości występuje na terenach Komorowa rosnąc na łąkach lub przy stawach. Osiąga zazwyczaj do 4 metrów wysokości. Głogi są wysokimi krzewami lub drzewami ciernistymi o niewielkich klapowatych liściach (z góry ciemnozielonych z dołu jaśniejsze), drobnych kwiatach (białych, czerwonych lub różowych) tworzących baldachogrona. Owoce są kuliste koloru ciemnoczerwonego – jadalne. Głóg kwitnie od maja do czerwca, surowcem zielarskim są kwiatostany z sąsiadującymi liśćmi oraz owoce (owoce mają dwukrotnie słabszą moc).
Kwiatostany i owoce zawierają: Flawonoidy, Garbniki, Aminy, Związki trójterpenowe i purynowe, Saponiny, Nukleozydy, Witaminy, Związki kumarynowe. Kwiatostany zbieramy w pełni kwitnienia, w zależności od odmiany maj/czerwiec. Suszymy w temperaturze do 40 °C w możliwie najkrótszym czasie. Owoce zbieramy w pełni dojrzałe we wrześniu i październiku.
Lecznicze działanie głogu:
– Rozszerza naczynia wieńcowe, zwiększając przepływ krwi do mięśnia sercowego (nawet do 80%),
– Działa uspokajająco,
– Pomaga w leczeniu nadciśnienia, nerwicy, bezsenności,
– Pomaga w leczeniu starego serca nadmiernie obciążonego/zmęczonego,
– Na zaburzenia rytmu serca i poprawę krążenia krwi w mózgu,
– Pomaga przy zawrotach głowy i ogólnym zmęczeniu,
– Pomaga w leczeniu dusznicy bolesnej.
Głóg dwuszyjkowy/jednoszyjkowy:
klasa: okrytonasienne;
rząd: różowce;
rodzina: różowate.
POKRZYWA ZWYCZAJNA (Urtica dioica L)
W Komorowie spotykane są dwa gatunki tej rośliny: pokrzywa zwyczajna (Urtica dioica L.) oraz pokrzywa żegawka (Urtica urens).
Pokrzywie od wieków przypisywano właściwości magiczne. W ludowych obrzędach była jedną z głównych roślin „ochronnych” zabezpieczających przed czarami. Często wywieszano pokrzywę pod dachem, nad drzwiami i oknami, aby swą mocą chroniła domowników przed złymi siłami. Źródłem tych wierzeń jest zapewne charakterystyczna „parząca” własność pokrzywy. Za ochronne uważano bowiem wszystko co ostre i kłujące. Oczywiście te same cechy mogły wskazywać na związek z diabłem, dlatego też w niektórych regionach Polski pokrzywę wykorzystywaną w rozmaitych celach leczniczych najpierw święcono.
Parzące własności liści pokrzywy są spowodowane dużą zawartością kwasów, głównie mrówkowego, oraz histaminy. Kontakt z parzącymi włoskami, którymi pokryta jest cała roślina, pozostawia na skórze zaczerwienienia, a nawet swędzące bąble. Jest to doświadczenie nieprzyjemne, ale nieszkodliwe, a w wielu przypadkach lecznicze. W ludowym ziołolecznictwie wykorzystywano te właściwości, stosując pokrzywę zewnętrznie na różnego rodzaju schorzenia. Przy chorobach reumatycznych chorego bito i nacierano parzącymi gałązkami pokrzywy. Przeciwzapalne i przyspieszające regenerację tkanek właściwości zawartych w liściach pokrzywy substancji wykorzystywano też, stosując okłady przy ranach, owrzodzeniach, oparzeniach, stłuczeniach oraz w kuracjach związanych z wypadaniem włosów.
Rzadziej, ale i tak dość często, sięgano po pokrzywę w kuracji wewnętrznej. W medycynie ludowej wykorzystywana była jako środek przeciwbiegunkowy, moczo- i wiatropędny oraz lek wykrztuśny przy schorzeniach dróg oddechowych. Pokrzywa uchodzi za lek „czyszczący krew”. Praktyki ludowe znajdują potwierdzenie we współczesnej fitoterapii, która docenia oddziaływanie wzmacniające ziela pokrzywy i zaleca jej wykorzystanie przy leczeniu wielu schorzeń. Dzieje się tak za sprawą zawartości licznych składników mineralnych (wapnia, magnezu, żelaza), witamin z grupy K, C i B, garbników, licznych aminów (histamina, acetylocholina, serotoniny). Pokrzywa korzystnie wpływa na metabolizm, zwiększa wydalanie szkodliwych substancji i produktów przemiany materii, jednocześnie obniżając poziom cukru we krwi.
Materiał zielny stanowią młode rośliny, jeszcze przed kwitnieniem, wykorzystywane również w kuchni. Można dodawać je do farszów, sałatek, zup – przyrządzać podobnie do szpinaku, czy stosować jak zieloną pietruszkę.
Pokrzywa Zwyczajna:
klasa: okrytonasienne;
rząd: różowce;
rodzina: pokrzywowate.
WROTYCZ POSPOLITY (Tanacetum vulgare)
Łodygi wrotyczy są sztywne, wzniesione, liście pierzastosieczne, kwiaty zaś niezbyt duże, żółte, skupione w dekoracyjne okazałe kwiatostany na szczytach pędów. Owoc to niełupka. Cała roślina mocno pachnie, jej zapach przypomina nieco może kamforę.
Surowcem zielarskim są koszyczki kwiatowe, w których występują m.in.: olejek eteryczny (a w nim tujon i borneol) flawonoidy, kumaryny, garbniki i gorycz tanacetyna. Napar z kwiatów to dość skuteczny środek przeciwrobaczny. Nalewka alkoholowa zaś przygotowana na kwiatach może służyć do nacierania w bólach stawów, mięśnio – i nerwobólach. Ponieważ wrotycz jest rośliną silnie trującą wolno się nim leczyć wyłącznie za wiedzą i zgodą lekarza. Ze względu na swój zapach wrotycz pospolity używany jest przy produkcji repelentów odstraszających komary, z powodzeniem jednak możemy uprawiać wrotycz na balkonie i cieszyć się spokojem od komarów. Roślina jest bardzo łatwa w uprawie oraz mrozoodporna. Nie posiada żadnych specjalnych wymagań, ale preferuje miejsca raczej słoneczne, suchą i przepuszczalną glebę.
Oprócz właściwości odstraszających komary posiada zastosowanie w medycynie. Aktualnie jest używany do produkcji leków zewnętrznych na wszawice głowy oraz łonową. Dawniej wrotycz pospolity jako zasuszone ziele noszono w modlitewnikach do kościoła, miało to zapobiegać zaśnięciu w trakcie nudnego kazania.
Wrotycz pospolity:
klasa: okrytonasienne;
rząd: astrowce;
rodzina: astrowate.
NOSTRZYK ŻÓŁTY – Melilotus officinalis
Inne nazwy: nostrzyk lekarski, nostrzyk zwyczajny, tatarska trawa, nozderek.
Roślina dwuletnia, występuje w stanie naturalnym w miejscach nasłonecznionych na nieużytkach, miedzach, nasypach. Kwitnie od lipca do października. Kwiaty ma drobne, zebrane w grona, żółte. Roślina ta może osiągać 1 m wysokości.
Pochodne kumaryny zmniejszają krzepliwość krwi, co jest szczególnie ważne w chorobach i stanach prowadzących do nadkrzepliwości. Poprawiają przepływ krwi w naczyniach krwionośnych i limfy w naczyniach limfatycznych, zapobiegają wykrzepianiu wewnątrznaczyniowemu, usprawniają przepływ krwi w mózgu. Jednocześnie flawonoidy uszczelniają naczynia krwionośne, przywracają ich prawidłowe napięcie i ruchy.
Nostrzyk ma także właściwości przeciwzapalne i może być stosowany w zakrzepowym zapaleniu żył i żylakach, w zapaleniu naczyń chłonnych, w owrzodzeniach na tle zapaleń żył, przy hemoroidach. Nostrzyk może być cennym lekiem na czyraki, zapalenia skóry oraz wybroczyny po urazach. Ziele nostrzyka można stosować przy zapaleniach brzegów powiek i spojówek.
Ponadto nostrzyk ma właściwości uspokajające i przeciwbólowe, może być pomocny w stanach wyczerpania nerwowego, w nerwobólach, a nawet w kolce wątrobowej i nerkowej. Poprawia także trawienie. Może być korzystne w leczeniu popromiennych zmian składu krwi (leukopenia).
Nostrzyk zbiera się w okresie kwitnienia, ścinając wierzchołki w miejscu rozgałęzień. Suszyć go należy w miejscach ocienionych i przechowywać w suchym pomieszczeniu. Ususzony nostrzyk ma zapach siana (kumarynowy).
Nostrzyk żółty:
klasa: okrytonasienne;
rząd: bobowce;
rodzina: bobowate.
WIĄZÓWKA BŁOTNA – Filipendula ulmaria
Zwana również inaczej: kropidło, tawula błotna, kozia broda.
Lecznicze właściwości wiązówki błotnej wykorzystywane były od bardzo dawna. Roślina jest bogatym źródłem salicylanów, które w XIX wieku zostały z niej wyekstrahowane. Niedługo potem zsyntetyzowano bardzo podobną substancję, która dzisiaj szeroko znana jest na całym świecie – aspirynę. Surowcem zielarskim są kwiaty wiązówki (Flos Ulmariae) oraz ziele (Herba Ulmariae). W czerwcu lub lipcu zbiera się zakwitające kwiatostany wiązówki.
Najważniejszymi substancjami czynnymi wiązówki są glikozydy fenolowe (salicyna, spireina), garbniki, flawonoidy (m.in. hiperozyd, kwercetyna), olejek eteryczny, kwasy organiczne (jak np. kwas salicylowy), antocyjany i sole mineralne. Olejek eteryczny ma bardzo przyjemny zapach – kwiaty wiązówki wydzielają migdałowy zapach.
Wiązówka błotna ma działanie przeciwbólowe, przeciwzapalne, przeciwgorączkowe, bakteriostatyczne, napotne, odtruwające, żółciopędne, moczopędne, ściągające, przeciwkrwotoczne, reguluje przemianę materii i metabolizm. Ma szerokie zastosowanie nie tylko w medycynie i leczeniu chorób, ale także w kosmetyce. Odwary i napary z wiązówki, ze względu na ich właściwości przeciwzapalne i przeciwbólowe, często zaleca się w chorobach reumatycznych. Związki salicylowe w nich zawarte mają zdolność wyciszania reakcji zapalnych. Stosuje się je także w przebiegu przeziębienia z gorączką, grypie, w schorzeniach układu oddechowego, w stanach zapalnych dróg moczowych, przy biegunkach i obrzękach, a także przy problemach z trawieniem i wchłanianiem pokarmów. Flawonoidy zawarte w przetworach z kwiatów wiązówki działają również żółcio- i moczopędnie, a także nieznacznie pobudzają czynność gruczołów potowych. Wyciągi z wiązówki stosuje się także w różnego rodzaju schorzeniach skórnych. Napary i odwary stosuje się do przemywania oczu w stanach zapalnych, do okładów na trudno gojące się rany, na owrzodzenia i przy uciążliwym trądziku. W kosmetyce preparaty z wiązówki są stosowane do pielęgnacji przetłuszczającej się skóry i włosów. Kosmetyki z dodatkiem wiązówki mają działanie ściągające, przeciwzapalne, łagodzące i odkażające – idealne dla cery tłustej, trądzikowej, z problemami. Wyciągi z wiązówki mają nie tylko dobroczynne właściwości, ale także przyjemny zapach, dlatego często stosowane są w aromaterapii. Kąpiele z dodatkiem tego zioła działają uspokajająco i relaksująco.
Wiązówka błotna:
klasa: okrytonasienne;
rząd: różowce;
rodzina: różowate.
TASZNIK POSPOLITY – Capsella bursa – pastoris
Tasznik to cenna roślinka występująca pospolicie na polach i łąkach. Dorasta do 60 cm wysokości. Kwitnie od kwietnia do jesieni. Ma drobne czteropłatkowe kwiatuszki o barwie białej lub różowej. Owoce są sercowate.
W tradycji ludowej tasznik znany jest pod nazwami: kaletka pasterska, sumki pastusze, kaszka, bydelnik. Opis tasznika znajduje się w najstarszym chińskim zielniku z ok. 2700 r.p.n.e., napisanym przez cesarza Shen Nunga. Według przekazów ten władca sprawdzał działanie ziół z całego świata na sobie. Sprawdził również działanie tasznika. Tasznik obok żeń-szenia i babki umieścił w grupie książęcych ziół. W czasie pierwszej wojny św. tej rośliny używano jako środka tamującego krwawienie. W medycynie ludowej znany był jako lek przeciwkrwotoczny, napotny i moczopędny. Oprócz tego reguluje on przemianę materii i pobudza krążenie.
Tasznik reguluje krążenie i jest polecany zarówno przy wysokim jak i przy niskim ciśnieniu krwi. Herbatkę z Tasznika można pić codziennie po dwie szklanki, aż do czasu gdy krążenie się unormuje. Roślina ta polecana jest również przy schorzeniach mięśni szkieletowych.
Zewnętrznie – wyciągi z tasznika są stosowane w stanach zapalnych skóry, owrzodzeniach i odleżynach. W wielu krajach z tasznika przygotowuje się sałatki. Od wieków podawano herbatkę z tasznika kobietom w czasie porodu, gdyż pobudza skurcze i w połogu, bo tamuje krwawienia. Nie należy używać tego ziela w czasie ciąży, bo może powodować skurcze macicy.
Napary z tasznika nie spełniają więc dobrze swojej roli przeciwkrwotocznej, lecz tylko uszczelniają naczynia krwionośne i je wzmacniają .
Tasznik polspolity:
klasa: okrytonasienne;
rząd: kapustowce;
rodzina: kapustowate.
SKRZYP POLNY – Equisetum arvense L.
Skrzyp polny jest byliną osiągająca od 7 do nawet 30 cm wysokości. Ma dwa rodzaje pędów, jedne wczesną wiosną wydają zarodniki i obumierają, drugie – pełniące funkcję asymilacyjną, wyrastają w maju. Skrzyp polny występuje na terenie całej Polski. Rośnie na glebach piaszczystych, gliniastych i lekkich. Spotkać go można na polach, ugorach, murawach, zaroślach i jasnych lasach.
Skrzyp polny jest prawdziwą skarbnicą łatwo przyswajalnej krzemionki, co czyni z niego zioło o wyjątkowych właściwościach pro zdrowotnych i zapobiegających przedwczesnym procesom starzenia.
W ziołolecznictwie stosuje się pędy skrzypu polnego. W medycynie naturalnej skrzyp polny stosowany jest w postaci nalewki lub naparu przy zapaleniach dróg oddechowych, dróg moczowych, chorobach układu pokarmowego, w stanach pooperacyjnych i profilaktycznie w miażdżycy tętnic. Ziele zalecane jest szczególnie osobom starszym, cierpiącym na niedobór krzemu, jak również kobietom w ciąży i karmiącym piersią.
Zawarty w roślinie krzem utrzymuje elastyczność naczyń krwionośnych (tkanki łącznej), a flawonoidy zapobiegają odkładaniu w nich związków tłuszczowych i utlenianiu cholesterolu. Regularne picie naparu ze skrzypu polnego pomaga w wyleczeniu zapalenia dróg moczowych i usunięciu toksyn z organizmu. Krzemionka zawarta w zielu w połączeniu z potasem i flawonoidami działa moczopędnie. Picie herbatki ze skrzypu polnego zalecane jest również przy puchnięciu nóg, gdyż ziele działa moczopędnie i uszczelniająco na naczynia krwionośne co wpływa na zmniejszenie obrzęków.
Krzem bierze udział w zwapnieniu ognisk gruźliczych, szczególnie w płucach. Stąd od dawna skrzyp polny jest stosowany w medycynie ludowej w leczeniu gruźlicy. Napar ze skrzypu polnego jest również skuteczny w stanach zapalnych dziąseł i gardła. Płukanie jamy ustnej herbatką z ziela działa przeciwzapalnie. Zewnętrznie napar ze skrzypu polnego używany jest do płukania włosów, by wzmocnić cebulki włosowe, zapobiec nadmiernemu wypadaniu i przetłuszczaniu, jak również do przemywania skóry i ziołowych kąpieli przy stanach zapalnych skóry. Odwar ze skrzypu polnego jest z powodzeniem stosowany zewnętrznie dla ułatwienia gojenia trudnych do wyleczenia uszkodzeń skóry, owrzodzeniach jak również w łagodzeniu stanów zapalnych spojówek oczu.
Skrzyp polny dzięki właściwościom przeciwzapalnym i uszczelniającym naczynia krwionośne stosowany jest w pielęgnacji cery dojrzałej i naczyniowej. Krzem usprawnia proces gojenia, jak również zwiększa zdolność skóry do zatrzymywania wilgoci i wspomaga wzrost włosów i paznokci.
Skrzyp polny:
klasa: skrzypowe;
rząd: skrzypowce;
rodzina: skrzypowate.
KNIEĆ BŁOTNA – Caltha palustris L. (Ranunculaceae)
Zwana popularnie kaczeńcem lub kaczyńcem występuje w całej Polsce, również u nas w pobliżu stawów i Dunajca. Lubi podłoża podmokłe. Kwitnie od kwietnia do maja. Kwiaty żółte. Owocem kaczeńców jest mieszek. Dorastają do ok. 40 cm.
Kaczeńce są znanym surowcem zielarskim. W zielarstwie występują jako świeże i suche – Herba Calthae palustris. Zbierane są w okresie kwitnienia i suszone w temperaturze pokojowej. Ziele knieci jest skuteczne w leczeniu chorób wątroby i pęcherzyka żółciowego, za sprawą obecności w surowcu alkaloidów izochinolinowych (berberyna). Aktywne są również inne składniki kaczeńca: alkaloidy aporfinowe (magnofloryna), laktony ( hemiterpenowy – protoanemonina, trójterpenowy – kaltolid = caltholid) i saponinowy glikozyd nasercowy (helleboryna), flawonoidy (kwercetyna), karotenoidy, witamina C (około 270 mg/100 g ziela).
Świeże ziele pogniecone, utarte w maści, sok z ziela oraz wyciąg wodny ze świeżego i suchego ziela stosowane są do leczenia trudno gojących się ran (okłady). W użyciu była też zasypka na rany sporządzana ze sproszkowanego suchego ziela. Magnofloryna, laktony i berberyna działają antybakteryjnie, przeciwwirusowo i antygrzybiczo. Magnofloryna hamuje rozwój wirusa HIV. Berberyna działa żółciotwórczo, żółciopędnie i rozkurczowo. Wodne wyciągi z suchego ziela wzmagają diurezę i mogą przyśpieszać ustępowanie obrzęków powstałych na tle niewydolności krążenia. W większych dawkach ziele kaczeńca może rozwalniać. Kaczeniec posiada też właściwości rozkurczowe.
Zastosowanie: kamica żółciowa, dyskinezy dróg żółciowych, wirusowe zapalenie wątroby, żółtaczka, obrzęki na tle niewydolności krążenia. Zewnętrznie: trudno gojące się rany, wypryski, owrzodzenia troficzne, opryszczka (szczególnie z dermatolem).
Knieć błotna:
klasa: okrytonasienne;
rząd: jaskrowce;
rodzina: jaskrowate.
KOMOSA BIAŁA – Chenopodium album L. – występowanie: pola, miejsca ruderalne
Roślina porastająca łąki, przydrożne rowy i wysypiska śmieci (lubi rosnąć w ziemniakach) jest dziś traktowana jak chwast. Od czasów prehistorycznych do XVIII w. była ona uprawiana jako warzywo w Europie, wciąż jedzona jest w Japonii. Nasi przodkowie znacznie bardziej cenili komosę, zwaną też lebiodą, która często pomagała im przetrwać trudne chwile przed zebraniem plonów. O komosie przypominano sobie także w czasach największego głodu I i II wojny światowej. Podczas oblężenia Leningradu zapewniła wielu osobom przetrwanie i uratowała je od szkorbutu.
Młode liście mają bardzo przyjemny orzechowy smak. Można je przyrządzać jak szpinak lub dodawać do sałatek i surówek. W niektórych krajach pędy komosy są „zamiennikiem” szparagów. Starsze liście mogą być mniej smaczne, a czasem nawet lekko toksyczne, dlatego warto je przepłukać i obgotować przed przygotowywaniem potrawy. Jedzenie komosy korzystnie wpływa na zdrowie. Roślina pomaga w zaparciach, kaszlu i przewlekłym zapaleniu oskrzeli. Zewnętrznie stosuje się ją na rany. Zawiera 49% węglowodanów i 16% białka. Jest bogata w witaminy A, B1, B2, B5, B9 i B12 i C (do 250 mg na 100 g), prowitaminę A oraz w mikroelementy. Mikroelementy, które zawiera to: wapń, żelazo, magnez, fosfor, potas, sód, cynk, selen. W uprawach buraków może być wykorzystywana jako roślina pułapkowa dla mszyc, które bardzo chętnie składają na niej jajka.
Komosa Biała:
klasa: okrytonasienne;
rząd: goździkowce;
rodzina: szarłatowate.
Źródło: Kiljańska I, Majkowska H. 1988. Zielnik Polski. Wydawnictwo Interpress, Warszawa;
Klucza do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej ,Rutkowski, 1998;
http:/wikipedia.org.
Autor: Łukasz Kania